Czym się różnią szafy sterownicze zewnętrzne i wewnętrzne? 0
Czym się różnią szafy sterownicze zewnętrzne i wewnętrzne?

Czym się róż­nią szafy zewnętrzne i wewnętrzne?

Z pozoru pro­blem wydaje się być błahy. Nie posia­da­jąc nawet żad­nej wie­dzy z zakresu sze­roko poję­tej elek­tryki, możemy sobie wyobra­zić, że roz­dziel­nica usy­tu­owana w pomiesz­cze­niu zamknię­tym, w któ­rym panuje mniej wię­cej taka sama tem­pe­ra­tura przez cały rok nie musi być odporna na wiele czyn­ni­ków takich jak deszcz czy mróz, na jakie zapewne uod­por­niona jest roz­dziel­nica zewnętrzna.

Trzy różne śro­do­wi­ska pracy obu­dowy szafy elek­trycz­nej

Rze­czy­wi­ście, w naj­więk­szym skró­cie roz­dziel­nica wewnętrzna nie musi chro­nić apa­ra­tów w niej zain­sta­lo­wa­nych w tak rady­kalny spo­sób, jak jej zewnętrzna odpo­wied­niczka i to jest pod­sta­wowe zało­że­nie przy pro­duk­cji obu­dów o okre­ślo­nym prze­zna­cze­niu. W rze­czy­wi­sto­ści jed­nak, pro­blem jest nieco bar­dziej skom­pli­ko­wany ze względu na róż­no­rod­ność warun­ków, w jakich sto­suje się roz­dziel­nice. To dla­tego bar­dziej ade­kwatny niż podział na roz­dziel­nice wewnętrzne i zewnętrzne wydaje się podział na szafy:

  • wewnętrzne, insta­lo­wane w warun­kach nor­mal­nych,
  • wewnętrzne, pra­cu­jące w warun­kach prze­my­sło­wych,
  • zewnętrzne.

Zasto­so­wa­nie powyż­szego roz­róż­nie­nia pozwala na bar­dziej wni­kliwe przyj­rze­nie się oto­cze­niu, w jakim zosta­nie zamon­to­wana roz­dziel­nica oraz trud­no­ściom, jakim będzie musiała spro­stać obu­dowa, w któ­rej zainsta­lo­wane zostały apa­raty elek­tryczne.

Co to są warunki nor­malne?

Intu­icyj­nie wyczu­wamy, czym są warunki nor­malne dla roz­dziel­nic zain­sta­lo­wa­nych wewnątrz pomiesz­czeń, jed­nak ze względu na to, że będą one sta­no­wić punkt odnie­sie­nia dla okre­śle­nia warun­ków zewnętrz­nych i prze­my­sło­wych, warto pre­cy­zyj­nie okre­ślić, para­me­try śro­do­wi­ska pracy w odnie­sie­niu do insta­lo­wa­nych w nim roz­dziel­nic. Zatem nor­mal­nymi warun­kami pracy roz­dziel­nicy będą:

  • tem­pe­ra­tury oto­cze­nia zbli­żone do zakresu od -5˚C do +40˚C,
  • mak­sy­malna wil­got­ność około 50%,
  • brak nara­że­nia na bez­po­śred­nie dzia­ła­nie pro­mieni UV,
  • brak zapy­le­nia,
  • nie­wiel­kie ryzyko wystą­pie­nia ude­rzeń.

Takie warunki panują w więk­szo­ści pomiesz­czeń miesz­kal­nych oraz w budyn­kach uży­tecz­no­ści publicz­nej w pomiesz­cze­niach o prze­zna­cze­niu ogól­nym. Warto zazna­czyć, że warunki nor­malne pano­wać będą w miesz­ka­niu czy na klatce scho­do­wej albo w pomiesz­cze­niu tech­nicz­nym spe­cjal­nie prze­zna­czo­nym na potrzeby insta­la­cji zespołu roz­dziel­nic (nawet jeśli mie­ści się ono w nie­ogrze­wa­nej czę­ści budynku, gdzie zimą tem­pe­ra­tura sięga 0˚C), ale już nie w pod­ziem­nym garażu, który musi speł­niać okre­ślone normy zwią­zane choćby z ochroną prze­ciw­po­ża­rową.

Kolejno, pomi­nięte zostały przy okre­śla­niu warun­ków nor­mal­nych dla potrzeb tego porad­nika kwe­stie zwią­zane z sej­smo­lo­gią, ponie­waż w naszej sze­rokości geo­gra­ficz­nej pro­blem ten nie wystę­puje, jed­nak w obsza­rach świata o wyso­kim stop­niu nara­że­nia na drga­nia czy trzę­sie­nia ziemi, rów­nież i tę kwe­stię nale­ża­łoby roz­pa­trzyć.

Para­me­try roz­dziel­nic wewnętrz­nych w warun­kach nor­mal­nych

Każdy pro­du­cent wpro­wa­dza­jąc na rynek swoją roz­dziel­nicę dokład­nie okre­śla warunki, w jakich dopusz­czona jest ona do pracy od razu pre­cy­zu­jąc, czy dana obu­dowa zakla­sy­fi­ko­wana została do prze­my­sło­wych, zewnętrz­nych czy wewnętrz­nych. Oczy­wi­ście nazew­nic­two i podział są kwe­stią umowną, jed­nak na tyle jasną, że klient zwy­kle nie ma wąt­pli­wo­ści, do któ­rej kate­go­rii należy dany pro­dukt. Tym bar­dziej, że naj­waż­niej­sze para­me­try obu­dowy powinny być zawsze jasno okre­ślone, czyli pro­du­cent powi­nien zamie­ścić infor­ma­cję co naj­mniej o kla­sie ochron­no­ści i współ­czyn­niku IP [link do poradnika pt. Kod IP, czyli jak chronimy się przed zgubnymi skutkami napięcia elektrycznego], a także dopusz­czal­nych tem­pe­ra­turach pracy i wil­got­no­ści oto­cze­nia oraz para­me­trach elek­trycz­nych, któ­rymi nie będziemy zaj­mo­wać się w tym porad­niku.

W przy­padku roz­dziel­nic wewnętrz­nych mon­to­wa­nych w warun­kach nor­mal­nych, wystar­cza­jący będzie współ­czyn­nik IP30 oraz I klasa ochron­no­ści a tem­pe­ra­tury pracy i wil­got­ność powinny być zbli­żone do okre­ślo­nych wyżej. Mniej­sze zna­cze­nie niż w przy­padku roz­dziel­nic zewnętrz­nych i prze­my­sło­wych mają rów­nież mate­riały, z któ­rych wyko­nano obu­dowy, co nie ozna­cza oczy­wi­ście ich niskiej jako­ści.

Roz­dziel­nice prze­my­słowe i zewnętrzne – najczę­ściej sto­so­wane obu­dowy

Najbar­dziej istotne kwe­stie w przy­padku roz­dziel­nic zewnętrz­nych wiążą się z ich odpor­no­ścią na wpływ warun­ków atmos­fe­rycz­nych, zwłasz­cza na wodę w każ­dej wystę­pu­ją­cej w przy­ro­dzie postaci, tem­pe­ra­tury (zarówno wyso­kie, jak i niskie) oraz pro­mieniowanie UV. W przy­padku roz­dziel­nic prze­my­sło­wych wewnętrz­nych naj­więk­sze zna­cze­nie ma zwy­kle pyłosz­czel­ność i wodosz­czel­ność.

Ofe­ro­wane na rynku roz­dziel­nice o prze­zna­cze­niu zewnętrz­nym i prze­my­sło­wym wypo­sa­żone są w obu­dowy wytwa­rzane z:

  • bla­chy alu­mi­nio­wej – bla­cha alu­mi­niowa nie koro­duje i może być lakie­ro­wana dowolną barwą, co może mieć w okre­ślo­nych przy­pad­kach duże zna­cze­nie. Łącze­nia wyko­nuje się przez spa­wa­nie lub nito­wa­nie,
  • stali – najczę­ściej obu­dowy sta­lowe wytwa­rza się z bla­chy kwa­so­od­por­nej (tzw. kwa­sówki) lub bla­chy cyn­ko­wa­nej malo­wa­nej prosz­kowo. Ele­menty łączy się poprzez spa­wa­nie, nito­wa­nie lub połą­cze­nia śru­bowe. Roz­dziel­nice sta­lowe czę­sto pokrywa się od wewnątrz dodat­kową war­stwą izo­la­cyjną wyko­naną z mate­riału poli­me­ro­wego, np. polie­stru, co spra­wia, że zyskują II klasę ochron­no­ści.
  • mate­riału ter­mo­utwar­dzal­nego – for­mo­wany wtry­skowo, jest niezwy­kle odporny na dzia­ła­nie czyn­ni­ków atmos­fe­rycz­nych (rów­nież na pro­mieniowanie UV) oraz uszko­dze­nia mecha­niczne. Two­rzywo ter­mo­utwar­dzalne jest rów­nież dosko­na­łym izo­la­to­rem. Niek­tó­rzy pro­du­cenci ofe­rują obu­dowy z fiber­glassu, czyli kom­po­zytu polie­strowo-szkla­nego (włókna szklane łączone z żywicą polie­strową).

Koro­zja – jak radzić sobie z tym pro­blemem?

Pro­blem koro­zji nie doty­czy oczy­wi­ście obu­dów z two­rzywa, w mniej­szym stop­niu koro­zja dotyka rów­nież obu­dowy alu­mi­niowe (co nie ozna­cza, że alu­mi­nium jest cał­ko­wi­cie odporne na koro­zję, jak sądzi się cza­sami). Obu­dowy sta­lowe nato­miast bez­względ­nie trzeba chro­nić przed rdze­wie­niem. Pro­du­cenci sto­sują w tym celu ocynk lub innego rodzaju powłoki meta­liczne, które nie tylko chro­nią przed nega­tyw­nym dzia­ła­niem wody, ale są odporne na koro­zję w śro­do­wi­sku zwie­ra­ją­cym agre­sywne związki che­miczne (amo­niak, chlorki). Dobrym spo­so­bem jest rów­nież sto­so­wa­nie wie­lo­war­stwo­wej powłoki anty­ko­ro­zyj­nej (nie tylko na obu­dowy sta­lowe, ale rów­nież alu­mi­nio­wej) uzy­ski­wa­nej poprzez wstępne cyn­ko­wa­nie ogniowe, kolejno nało­że­nie pod­kładu epok­sy­do­wego i na końcu poma­lo­wa­nie ele­men­tów obu­dowy farbą polie­strową.

Uda­ro­od­por­ność ważna w eks­tre­mal­nych warun­kach

Poru­sza­jąc temat szczel­no­ści obu­dów, nie spo­sób pomi­nąć kwe­stii uda­ro­od­por­no­ści, czyli odpor­no­ści obu­dowy na dzia­ła­nie mecha­niczne na jej powierzch­nię. Odpor­ność taka, a więc nie­wraż­li­wość na wszel­kiego rodzaju ude­rze­nia, upadki, naci­ski i tego rodzaju czyn­niki, ozna­czana jest sym­bo­lem IK.

Kla­sy­fi­ka­cja IK – ochrona przed ude­rze­niem

   IK

Wytwa­rzana ener­gia ude­rze­niowa [J]

Masa cię­żarka [kg]

Wyso­kość z któ­rej ude­rza cię­ża­rek [cm]

0

0

-

-

1

0,15

0,2

7,5

2

0,2

0,2

10

3

0,35

0,2

17,5

4

0,5

0,2

25

5

0,7

0,2

35

6

1

0,5

20

7

2

0,5

40

8

5

1,7

29,5

9

10

5

20

10

20

5

40

W prak­tyce, w przy­padku obu­dów roz­dziel­nic, wyni­kiem bar­dzo dobrym jest współ­czyn­nik IK na pozio­mie 06–08. W przy­padku jed­nak wyso­kiego ryzyka uszko­dze­nia obu­dowy wsku­tek dzia­łań mecha­nicz­nych, sto­so­wać należy obu­dowy o współ­czyn­niku IK10, co ozna­cza odpor­ność na ude­rze­nia o ener­gii 20 J przy upadku cię­żarka z wyso­ko­ści 40 cm.

Jak pro­du­cenci uzy­skują odpo­wied­nią szczel­ność obu­dów?

Szczel­ność obu­dowy szafy elek­trycz­nej (prze­my­słowej, tele­ko­mu­ni­ka­cyj­nej, infor­ma­tycz­nej etc.) okre­śla współ­czyn­nik IP, który dość szcze­gó­łowo opi­sany został w porad­niku o ochro­nie przed skut­kami napię­cia elek­trycznego [link]

Dla potrzeb tego porad­nika wystar­czy wspo­mnieć, że IP okre­śla sto­pień ochrony przed wni­ka­niem do wnę­trza obu­dowy ciał obcych i wody. Obu­dowa może być cał­ko­wi­cie pozba­wiona jakiej­kol­wiek ochrony (IP00), lub chro­niona przed nie­wiel­kimi cia­łami sta­łymi oraz np. desz­czem aż po cał­ko­witą szczel­ność – przy naj­wyż­szym stop­niu ochrony (IP68) pro­du­cent gwa­ran­tuje pyłosz­czel­ność oraz szczel­ność przy cał­ko­wi­tym zanu­rze­niu roz­dziel­nicy w wodzie).

Co do zasady uznaje się, że szczel­ność na pozio­mie IP44 jest cał­ko­wi­cie akcep­to­walna dla obu­dów roz­dziel­nic prze­my­sło­wych pra­cu­ją­cych wewnątrz pomiesz­czeń, jed­nak oczy­wi­ście współ­czyn­nik IP należy dobie­rać indy­wi­du­al­nie do kon­kret­nych warun­ków. Dla obu­dów w pomiesz­cze­niu, w któ­rym mon­tuje się roz­dziel­nicę i jed­no­cze­śnie wystę­puje w nim wyso­kie stę­że­nie pyłów (np. z powodu szli­fo­wa­nia drewna) IP44 będzie niewystar­cza­jący, za to odpo­wiedni okaże się IP60, ponie­waż w zapy­lo­nym pomiesz­cze­niu ni­gdy nie wystę­puje żadna woda. W prak­tyce, gotowe roz­dziel­nice elektryczne wyko­nuje się albo jako szczelne w nie­wiel­kim stop­niu, albo szczelne o wyso­kim IP i doty­czy to zarówno ochrony przed cia­łami sta­łymi jak i wodą.

Szczel­ność obu­dów zapew­niają zarówno mate­riały użyte do pro­duk­cji osłon zewnętrz­nych obu­dowy (ścia­nek, drzwi­czek, podłóg i dachów), jak i wszel­kiego rodzaju uszczel­nia­cze – w postaci fizycz­nych uszcze­lek oraz spe­cjal­nych powłok

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl